Jon Ander Galarraga

Harro egoteko akatsa

Jon Ander Galarraga 2018-04-21 10:47 Ingurumena

Akats batekin jaio nintzen, akats genetikoa deritzonetako bat. Nire X kromosomaren mutur batean, gene bat ez dabil ondo eta horrek begietan «akromatopsia» deritzon gaixotasun bat sortzen dit, ez duena sendabiderik eta nire bizitza osoan pairatu beharko dudana. Gaixotasun hau, gaixotasun genetikoak kontuan hartuta, ez da oso larria, eta «daltonismo» izenarekin ere ezagutzen da, oso laburki koloreak bereizteko zailtasun handiak ematen dizkit.

Anaia sakrifikatzailearen irudia

Jon Ander Galarraga 2018-04-19 10:43 gizartea Pasahitza

Ahate ama zazpi kumeekin ikusi zituen lehengoan Oria ibaian Jon Ander Galarraga biologoak. Berak kontatu digunez, kumeetako bat horia zen. "Horia bazara errazago ikusiko zaituzte harrapariek, eta hori bere anaientzat abantaia izango da; badirudi anaia hori besteen onuragatik sakrifikatua izan dela". Sakrifikatzailearen irudi hori ikuspuntu ebolutibotik ikaragarria dela azaldu du. Amazoniako tximuetan ere antzeko adibidea topa dezakegula kontatu digu: "taldean daudenean, arriskua somatzen dutenean, tximu bat oihuka hasten da, harraparia nolabait lehenago berarengana joan eta besteak salbatzeko".

Nola atzematen dute denboraren joana landareek?

Jon Ander Galarraga 2018-04-03 13:33 gizartea Pasahitza

Animaliek begiak dituzte eguna ala gaua den jakiteko, baina, landareek nola desberdintzen dute? Izan ere, Jon Ander Galarraga biologoak azaldu duenez, guztiz beharrezkoa da bizidunentzat eguna eta gaua bereiztea. Landareek proteina batzuk dituzte eta argiaren eraginarekin forma aldatzen dute, eta horrela ohartzen doaz denboraren iragaiteaz.

Angula bat bazen

Jon Ander Galarraga 2018-03-17 09:57 Ingurumena

Angula bat bazen, Sargazo itsasoan jaio zena. Sargazo itsasoa non dagoen jakiteko, ez da Amezketatik Abaltzisketarako bidea hartu behar, Sargazo itsasoa Ipar Ameriketako Ekialdeko kostan dagoen itsas eremu bat da, gugandik 7.000 kilometrora dago, kilometro dezente han jaio eta gure erreketara etorri nahi duen angulatxo koitaduarentzat. Eta zergatik nahi ote du Ameriketako kostan jaioi den milimetro gutxiko arraintxo garden luzanga honek Atlantiar ozeano guztia igaro eta gure erreketara etorri?

Zer dira animalia hibridoak?

Jon Ander Galarraga 2018-03-15 10:20 gizartea Pasahitza

Animalien hibridazioaz aritu gara Jon Ander Galarraga biologoarekin. Esaterako, gure artean oso ezaguna den mandoa, astoaren eta zaldiaren arteko nahasketa dena. Eta, hori bezala, beste hainbat daude, eta landareetan oso ohikoa dela kontatu digu.

Bizidunak eta generoa

Jon Ander Galarraga 2018-03-06 11:49 gizartea Pasahitza

Martxoaren 8aren harira, animalietan generoen artean dauden aldeak ikusi ditugu Jon Ander Galarraga biologoarekin. Animalietan, esaterako, oso ohikoa da emea arrari gailentzea. Horren adibide dugu armiarma.

Katuari eskainitako egunik ba al da?

Jon Ander Galarraga 2018-02-27 13:27 gizartea Pasahitza

Bai. Eta igaro berri dugu, otsailaren 20a izan baitzen Katuaren Eguna. Aitzaki hori hartuta, katua jarri du ardatz Jon Ander Galarraga biologoak Ekokulturaren txokoan. Nondik datorren aztertu dugu, benetan etxekotu al duen gizakiak, eta zergatik duen maltzurra izateko sona ere ikusi dugu.