Lehenengo gai garrantzitsua Ukrainako gerra izan daiteke (bai, Ukrainan oraindik gerra dago). Transuraliar agure ozpinduek oraindik gazte bizargabeak eta familiako aitak heriotzara bidaltzen jarraitzen dute; emakumeak gerra harrapakin gisa bortxatzen dituzte edo salerosketa bihurtzen dira. Haurrengan eta nagusiengan hobe pentsatu ere ez egitea (aizu, Usabalgo etzaulkietan oin bat sasi-igerilekuetan sartzen saiatzen ari direnek irakurtzeari utziko diote oraintxe bertan, beste gai bat…).
Ameriketako Estatu Batuetako ordu-aldaketaz ere hitz egin daiteke: erlojuak 50 urte atzeratu dituzte. Mugimendu feministak 400 urte baino gehiago daramatza borrokan: ez dago kontrako aldean biktimarik eragin gabe hainbeste lortu duen mugimendurik. Emakume sufragistek 100 urte behar izan zituzten sufragio eskubidea lortzeko (eta badago oraindik oparitu egin zigutela dioenik). Feminista erradikalek dena eman zuten amatasun askea eta hautatua izateko eskubidearen alde, hots, abortuaren alde (zer pentsatuko dute Kate Milletek eta beste guztiek haien hazia auzitegiko ultrakontsebadoreek XXI. mendean zapaltzen ikustean?). Adi neskak, historiak erakutsi digu patriarkatuak beti duela gure konkisten gaineko beto eskubidea (aizu Bea, batek baino gehiagok irakurri du zerbait feminismoari buruz, eta Ataria barran utzi egin du, aldatu).
«Erronka, porrota eta arrakastei buruz idazteko ohitura daukat (intimista neskak, testu intimistak). Gaur GARRANTZITSUA den zerbaiti buruz idatzi nahi dut, Jaun Txit Gorenak lez»
Eta Saharako bero boladak Euskadi tropikalean? Europa erdia sutan? Eta ozeanoetako ur gaineko plastikozko irlak? Hau bai gai garrantzitsua: aldaketa klimatikoa (ey, Bea! aire girotuarekin siesta botatzen ari direnak haserretuko zaizkin).
Jaun Txit Gorenei buruzko nire iritzia aztertu beharko dut, zein zaila den gertakari GARRANTZITSUei buruz argudiatzea! Eta nolako beldurra ematen duen Twitter-en «hater»-ek ni txikitzea.
Gero eta konbentzituago nago Saint-Exupéryk engainatu egin gintuela Printze Txikiak azeriari bere sekretua aitortu zionean: «Funtsezkoena ikusezina da begientzat». Iruditzen zait, adin batetik aurrera, «Atsekabearen adina» [Jane Smiley], gu geu garela hondartzako txosnan mojito bat hartzen jarraitu ahal izateko funtsezkoena ere ikusezin bihurtzen dugunak (ze letxe! uztailak 22, funtsezkoa, irailerako).