Hitzez Hitz

Haurrak bertsotan?

Erabiltzailearen aurpegia Galtzaundi. Mikel Artola 2021ko aza. 29a, 07:57

Maiz entzuten ditut haurrak kantuan. Kantuan eta inprobisatzen. Kantuan, inprobisatzen eta errimatzen. Kantuan, inprobisatzen, errimatzen eta neurtzen. Alegia, maiz entzuten ditut haurrak bertsotan. Neu eta neure lankideak harritzeraino, haurrek nahiko bizkor ikasten dute Plazida Otañoren eskola (nor zen ez badakizu, irakurri Oihana Iguaranen liburua). Nola, ordea? Hementxe errezeta (Xabier Amurizari ostua).

Bat. Ikasi zerorrek bertso doinu bat, eta ahal bada, ikasi letra ere. Hobe doinu hori kopla doinu bat bada, eta hobe pare bat doinu badira: Ama begira zazu, Ikusi nuenean edo beste bat. Bertsoikasgela.eus-en aurkituko dituzu mordo bat.  

Bi. Sortu errutina bat edo sartu errutina baten barruan kopla horiek kantatzea. Autoan zoaztela, bazkalondoan, gauetan… Haur bat baino gehiago badira hobe. Lehendabizi kantatu osorik denok batera, behin ikasia dagoenean, kantatu puntuka.

Hiru. Errutina hori martxan duzuen bitartean, bilatu hurrengo bi jolas hauek egiteko momentu egokiak. Lehena: batek hitz bat esan, besteak errimatzen duen beste bat, hurrengoak beste bat… Jolas bera egin daiteke aurrez esandako hitzak gogoratu eta berri bat esan aurretik besteak errepikatuz. Bigarrena: hitz bat esan ordez, bota esaldi bat, eta hurrengoak errimatzen duen beste esaldi bat, elkarrizketa errimatu bat osatuz. Adibidez: «Herri polita da Alegi», «Amezketar batentzat gehiegi»…

Lau. Konbinatu bigarren puntuko errutina eta hirugarren puntuko bigarren jolasa. Elkarrizketa errimatua egin behar duzue, baina ikasitako doinuarekin kantatuz. Letra aldatzea da kontua: «Oso herri polita / omen da Alegi», «Amezketar batentzat / agian gehiegi»… Asko kostatzen bazaizue, egin gauza bera baina errimatu gabe, eta hasiko zarete geroago errimatuz. 

Bost. Batek puntu bat eta hurrengoak beste bat bota ordez, norberak bota behar du kopla osoa. Bota zuk lehen kopla, eta ea haurrak erantzuten dizun. Oraindik txikia bada ez arduratu errimarekin, eta utzi kantatzen nahi duen gisan. 

Sei. Seguruenik hankamotzak eta hankaluzeak egingo dituzue. Luzeak eginez gero saiatu hitzak kentzen, askotan alferrik egoten dira batzuk. Motzak eginez gero, erantsi «ni», «zu», «gaur», «bihar», «lehen»… gisako hitzak. Baina ez gehiegi kezkatu eta egin aspertu arte.

Gutxi behar izaten da, eta, haratx, Gure bertso-zirkua goizeko haurrentzako saioak eman dit aitzakia polita neure harrikadaz aritzeko: bertsolaritzaren didaktika. Sinetsi ez badidazu probatu etxean: aurrena zerorrek, eta, ondoren, inguruan duzun haurren batekin. Ez haserretu zuk baino hobeto egiten badu, eta apuntatu biok bertso-eskolan: bera, gustatzen zaiolako; eta zu, etxeko onena izateko entrenatu beharko duzulako. 

Ez diogu hau kapritxo hutsagatik: lagun gaitzazu . Eduki hau guztia doan ikus dezakezu euskarazko hitzik gabeko Tolosaldea ez dugulako irudikatzen. Atarikide, iragarle eta erakunde askoren laguntzarik gabe ez litzateke posible hori. Gero eta komunitate handiagoa sortu, orduan eta sendoagoa izango da Ataria: zurekin, zuekin. Ez utzi biharko gaur egin dezakezun hori: egin zaitez Atarikide!


EGIN ATARIKIDE!