Tolosan dagoen Miren harategiak irabazi du 2024ko abenduan egindako Euskal Herriko Txistor Txapelketa. Bigarren txapela da dagoeneko. Miren Pagola (Aduna, 1970) da harategiko arduraduna eta bere senarra den Joxe Antonio Balerdirekin eta Aitor semearekin kudeatzen du. Txapela jasotzeak «poz handia» suposatu duela esan du Pagolak: «Hainbeste lan egin ondoren lortutako saria da, batez ere gazteentzako. Aitor semea aritzen da txistorra egiten». Ordizian egiten da txapelketa, eta antolatzaileek abisatu zieten lehen zortzietan sailkatu zirela. «Aitor joan zen bertara. Azken unera arte ez duzu jakiten txapela zeinentzat den. Jakin genuenean txapela gurea zela, poz handia izan zen», esan du Pagolak.
Aitor Balerdi: «Bigarrengo txapelak bultzada handia eman digu, lan handia ere eta hori jakin behar da kudeatzen»
Txapela irabazteak poza emateaz gain, gero lana ere suposatzen duela dio Aitor Balerdik: «Asko baldintzatzen du. Lau urtetan parte hartu dugu eta lauetan sariarekin itzuli gara eta horrek lan karga handia suposatzen du». Lehenengo txapelak «urte handi» bat eman zien, eta bigarrengoak «are handiagoa»: «Eskaera handitzen joan da, eta bigarrengo txapelak bultzada handia eman digu, lan handia ekarri digu eta hori jakin behar da kudeatzen. Elaborazioak ere lan handia du». Pagolak gaineratu duenez, «oso ondo dator txapelak irabaztea, baina orain lan gehiagorekin gaude. Gabonen buelta horretan inguru askotatik eskatu digute. Sevillara, Madrilera, Bartzelonara... bidali dugu. Nik uste dut hemen Gabonetan jendea oporretan ibili dela, eta gero eskatu egin dute. Bezero batzuen lagunak eta familiakoak direla-eta, Kanarietara ere bidali dugu».
Lehenengoz aurkeztu zirenean, 2021ean, txapela irabazi zuten, 2022an seigarren izan ziren, 2023an bosgarren eta 2024an berriro txapeldun. San Tomas egunez ireki zuten harategi berria, 2020an. «Ireki ondoren, beti geunden kontu horrekin, aurkeztu behar ginela txapelketara», esan du Balerdik. «Lehenengoz aurkeztu ginen; urtebete generaman txistorra harategian egiten, eta txapela lortu genuen». Txapelketan denetatik baloratzen dutela azaldu du Balerdik: «Zer itxura duen, nola lotuta dagoen, moztuta dagoenean barrutik duen konposizioa. Eta gero zaporea, behin eta berriz ahora datorren... Dena kontuan hartzen dute».
Ostegun Gizena eta txistorra
Tolosako inauterietan, Ostegun Gizenean txistorra jatearen ohitura izaten da, eta hori ere Miren harategian nabaritzen dute, aste horretan eskari handiagoa izaten dutelako. «Aurretik elkarteetatik eskaria jasotzen dugu, eta gero Ostegun Gizena bitarteko egunetan ere izaten da eskaria», esan du Balerdik. «Ostegun Gizenean kaleko festa izaten da, eta ez da lan handirik izaten, baina txistorra saltzen da goizean zehar. Ez dutenak jaten egunean zehar etortzen dira erostera, gero gauean etxean jateko». Urte guztian jaten bada ere, Ostegun Gizenaz gain, urteko beste zenbait garaitan ere txistorraren eskaria handia izaten dela diote: «Azaroan, babarrun jateekin-eta, eta San Tomas bitartean eskari handia izaten da».
Ostegun Gizenean ez dute jai egiten, eta harategia irekita izaten dute, ohiko ordutegian. Astelehena eta asteartea itxita izaten dute. «Ostegun Gizenean izaten da txistorra jateko eguna, besteetan ez da txistorra jaten», diote. Inauterietan jai egiteari dagokionez, Pagola ez da normalean mozorrotzen: «Urtean zehar beti mozorrotuta gaudela esaten dugu. Ez gara bertakoak eta ez dugu bizitu txikitatik. Parranda uzten diegu gazteei egiten, eta guk lanean jarraitzen dugu. Ostegunean normal egiten dugu, eta ostiralean batez ere lana izaten da».
Pagolak urte asko daramatza dagoeneko harakin bezala lanean. «Izeba-osabek harategi bat zuten Donostian, eta bertara joan nintzen esku bat botatzera. Han hamar urte pasa ondoren, etorri nintzen Tolosara nire kontu. Orduan Tolosan bizi nintzen eta Donostiara egunero joatea gehiegi zen. Zortea izan nuen eta lokal txiki batean 20 urte pasa nituen, eta gero iritsi zen une bat, jendearen eskaerari aurre egiteko zerbait egin behar zela, eta orduan suertatu zen egungo lokala eta hemen daramatzagu lau urte pasata». Harakinak batez ere gizonezkoak izan dira, eta Pagolak bidea ireki zuen bere harategia irekiz. «Aukera izan dugu aurrera egiteko eta hor jarraituko dugu jubilatu arte».
Txikitatik lotura izan du Aitor semeak harategiko lanekin. «Erabat harategian nabil txikitatik, atzera eta aurrera», dio berak. «Orain lau urte bertan geratzeko aukera izan nuen eta hemen jarraitzen dut. Harategian ikusten ez den lan asko dago, ordu luzetako dedikazioa da, baina pozik gaude». Pagola gustura dago semeak etxeko negozioari jarraipena emateko hartu duen erabakiarekin. «Gustatu egiten zaio eta guretzako bultzada handia izan da. Berari esker gaude hemen; horrelako mundu batean sartzeko norbait atzetik ere behar da, eta baita jakinduria gehiagorekin».
Harategiaren jarduna asko aldatu dela nabarmendu du Pagolak: «Lehen haragia eta kroketak saltzen genituen. Hori ere beti izan da gure bultzada indartsua. Eta lokalez aldatzerakoan hasi gara janari prestatuekin. Horrekin oso gustura gaude, jendeak oso harrera ona egin dio, jendea gustura dago, eta horrek lan handia eskatzen du». Prestatzen dutena bertan duten haragiarekin egiten dutela nabarmendu du. Bezeroen eskaeretara moldatu behar izan dutela gaineratu du Pagolak: «Ikusi dugu haragia bakarrik saltzea baino zerbait gehiago behar zela, eta jendeak prestatutako jakietara jotzen du».
