1936ko abuztuaren 11a zen, duela 84 urte, eta Tolosa hartu berria zuten frankistek. Ixaka Lopez Mendizabalen argitaletxea arpilatu, eta liburuak ostu eta plaza erdian erre zituzten.
Ixaka Lopez Mendizabalek Tolosan zuen argitaletxean sartu, eta liburuak ostu ostean, Plaza Zaharrean su eman zieten. Su-txondorrarekin, euskal kultura suntsitu nahi izan zuten, eta Euskal Pizkundea sutara kondenatu. Abuztuaren 11a zen, eta 1936. urtea.
Tolosako Udalak, duela lau urte, herriko liburutegiko eta eskoletako euskal liburuak ere erre zituztela adierazi zuen. Gertakariaren 80. urteurrenean, gertakari "latz" hura gogora ekarri nahi izan zuten: Errautsetatik berpiztuz
Ez diogu hau kapritxo hutsagatik: lagun gaitzazu . Eduki hau guztia doan ikus dezakezu euskarazko hitzik gabeko Tolosaldea ez dugulako irudikatzen. Atarikide, iragarle eta erakunde askoren laguntzarik gabe ez litzateke posible hori. Gero eta komunitate handiagoa sortu, orduan eta sendoagoa izango da Ataria: zurekin, zuekin. Ez utzi biharko gaur egin dezakezun hori: egin zaitez Atarikide!