Tolosan aritutakoak Realean: kasualitatea edo kausalitatea?

Orain dela hilabete pasatxo Nerea Eizagirre, Izarne Sarasola, Nahia Aparicio, eta Intza Egiguren Realeko jokalariek batera jokatu zuten Real Madrilen aurka Superkopako partidan. 2025eko urtarrilaren 23an, hain zuzen ere. Bi tolosarrak eta ibartarra hasierako hamaikakoan ziren; anoetarra, aldiz, bigarren zatian zelairatu zen. Momentu historikoa Tolosako klubarentzat, harrobian aritutako lau jokalari batera jokatzen ari baitziren gorengo mailan. Atzera begiratuta, nekez topa daiteke halakorik. Kasualitatea edo kausalitatea ote da?

Horretaz hitz egin dute Imanol Moyano (Ibarra, 1984) Realeko teknifikazio arduradunak, eta Imanol Cabero (Anoeta, 1994) Añorgako entrenatzaileak. Moyano Tolosako koordinatzaile izandakoa da, baita entrenatzailea ere. Cabero Tolosako gorengo taldean entrenatzaile izan zen. Moyanok laurak ezagutzen ditu umetatik; haurren mailan Eizagirre Tolosara sartu zenean, orduantxe heldu zen klubera. Cabero beranduago batu zen arren, Sarasola, Aparicio eta Egiguren entrenatu zituen Tolosako lehen taldera salto egin zutenean.

«Ilusioz eta gogoz joaten ziren entrenatzera, eta laurak oso desberdinak ziren. Guretzat egon daitekeen gauzarik onena da, umetatik beraiekin egotea, eta orain ikustea aurrerapausoak eman dituztela», adierazi du Moyanok. Aldi berean, Caberok esan du «polita eta pozgarria» dela ikustea nola eman zituzten lehen pausoak Tolosako lehen taldean: «Jendea gaztetan ikusten duzu, lehen pausoak ematen lehen taldean, besteekin alderatuta aldea nabari zaiela, eta orain hor goian ikusten dituzu, errendimendu ona ematen, ondo jokatzen…».

Moyanori galdetuta ea Realean zerbait esaten ote dioten eskualdeko lau jokalari lehen taldean daudelako, ibartarrak adierazi du Gipuzkoako neskentzat erreferenteak Gipuzkoako jokalariak izatea «oso garrantzitsua» dela: «Reala dute erreferente eta agian beraien ametsa umetatik bertan jokatzea izan da. Realera iristea eredu oso ona da, ez bakarrik Tolosako neskentzat, baita Gipuzkoako neska guztientzat ere. Gainera, guk eredu hori askotan erabiltzen dugu. Etortzen direnei esaten diegu: 'Hau zure klubekoa zen, eta begira non dagoen'».

BATZUEK TALENTUA; BESTE BATZUEK LANA

Jokalari bezala laurak oso desberdinak ziren. Moyanok adierazi du Realeko kapitaina zela «osoena»: «Bete-beteko jokalaria zen, eta konparaketa horretan, oso argi ikusten zen zerbait berezia zuela». Sarasolaz Realeko teknifikazio arduradunak esan du «talentua baino gehiago bere indarra, gogoa eta lehiakortasuna» nabarmenduko lituzkeela, eta Egigurenen kasuan, adierazi du «kalitate indibidual natural bat» zuela.

Aparicioren kasua, berriz, «desberdina» dela aitortu du: «Beharbada futbola ez zen bere pasioa, Nerearena izan zitekeen bezala, baina entrenamendu guztietan bere jarrera zen etorri, lan egin, eta beti irribarre batekin aurpegian. Eredu oso ona izan daiteke umeentzat: lana, lana eta lana». Laurak «kasu desberdinak» direla nabarmendu du Moyanok; «batzuek kalitatea zuten txikitatik, eta beste batzuk langileak ziren».

Caverok gogoan du Aparicio lehen taldera igo zenean, kanpoan modu batera ikusten zuela, baina gero zelai barruan oso desberdina zela: «Ez zion beldurrik talkari, eta indartsu joaten zen gora. Horrek harritzen ninduen, gaztea izan arren, oso sendoa zen».

Sarasolaz aipatu du hasieran ez zekitela zein postutan jarri, baina jartzen zuten tokian jartzen zutela, errendimendu «ona» ematen zuela. Egigurenen kasuan, berriz, anoetarrak kezka zuen txikia zelako: «Zuen gorputzarekin hauxe pentsatzen genuen: 'Orain Berazubin atera behar dugu…' Baina berdin zitzaion parean zein zuen. Ateratzen zen, berea egiten zuen, eta disfrutatzen ikusten zenion. Asko hitz egiten ez zuen arren, zelaian ausart jokatzen zuen».

AURREKO POSTUETATIK, ATZERA

Futbolean ohikoa izaten da postuz aldatzea; are gehiago, behetik gorako bidea egiten bada, lehen mailara iritsi arte. Eskualdeko lau jokalariren kasuan, Eizagirrek eta Egigurenek umetan jokatzen zuten postuan aritzen dira orain ere; erdi-puntan edo hegalen batean. Aparicio eta Sarasola, aldiz, postuz aldatzen joan dira aurrera egin duten neurrian.

Horren harira, Caverok nabarmendu du beti hitz egiten zutela horretaz: «Aurrean hainbesteko kalitatea ez dagoenean, taldeko onenak aurrean jartzen genituen. Eta beti aipatzen genuen, Realera joaten zirenean, atzeragoko postuetan jartzen zituztela; beste jokalari hobeago bat dagoelako aurrean edo beste arrazoi batengatik. Tolosan ia denek aurrean jokatzen zuten. Orain Apari atzeko lerroan ikusten dudanean, ez nuen imajinatzen erdiko atzelaria izango zenik».

Moyanok barrez erantzun du berak baietz: «Nik denak atzerago ikusten ditut! Hala ere, uste dut interesgarria dela. Realera kimu eta haur mailako neskak etortzen zaizkigunean, beraien taldeetan gehienak aurrelari edo erdilari aritzen dira. Zergatik? Arrazoi berdinarengatik. Entrenatzaileek jokalari osoenak edo txukunenak postu horietan jartzen dituztelako. Guk azaltzen diegu haien bilakaera gorputzaren araberakoa edo taldekideen araberakoa izan daitekeela. Postu desberdinak ezagutzeko aukerak dira, eta gainera, txikitatik postu batean lerrokatzea ez da komeni».

Ibartarrak adierazi du logikoena dela taldeko onenak erdiko posizio horietan egotea taldeari laguntzeko, nahiz eta gero berezitzen joaten diren. «Hori Izarneri eta Apariri gertatu zaie. Izarne haur mailan zegoenean beharbada ez genuke esango lehen mailan alboko atzelari gisara jokatu zuenik».

SALTOA, «BATZUK AZKARRAGO»

Gorenera iristeko bidea ez da batere erraza. Moyanok «pazientzia» izan behar dela azpimarratu du, eta «prozesu bat» dela: «Nerearen kasua ez da ohikoena. Kasu oso berezia izan zen, eta agian izan daiteke, orduan Realak bigarren taldea ez zuelako. Normalena urtero-urtero pauso txikiak ematea da, eta aukerak daudenean baliatzen jakitea. Batzuk iristen dira, eta beste batzuk ez, baina bide hori denek egin behar dute».

Lauren ibilbideari erreparatuta, nork bere bidea egin du gorengo mailara iritsi arte.

Eizagirrek Tolosan eman zizkion lehen ostikoak baloiari, 14 urterekin Añorgara joan zen arte. Bertan bi denboraldi egin, eta 16 urterekin talde txuri-urdinak fitxatu zuen.

Sarasolak eta Apariciok, berriz, Tolosan egin zuten behetik gorako bidea. Baita Egigurenek ere, nahiz eta anoetarraren kasuan, kimuen mailako lehen urteak Danenan egin. Azken hiru horiek, Tolosako lehen taldean denboraldi bat egin ondoren, Realak fitxatu zituen, eta, beraz, Tolosako gorengo taldean ez ziren batera aritu. Lauren hazkundea ikusita, Moyanok adierazi du batzuk «azkarrago» joan direla.

Realeko kapitaina jarri du adibide: «Nereak etapak oso azkar erre zituen. Oso gazte iritsi zen Realera. Izarnek bigarren taldetik lehenengora egin zuen salto, Aparik ere antzeko, baina, Intzak, adibidez, azkarrago egin du hirugarren taldetik lehenengorako bidea». Ibartarraren ustez, Eizagirre izan zen «desberdinena», etapa guztiak «oso azkar» saltatu zituelako: «Bi aukerak onak dira, bide guztiak ez baitira berdinak. Modu desberdinak daude iristeko».

TOLOSAN, ESKAILERA «POLITA»

Tolosan aritutako lau jokalari gorenean egotea momentu berean ez da batere ohikoa.

Halako kasu gutxi izango dira, batere ez esateagatik. Kasualitatea edo kausalitatea ote da? Horren harira, Realeko teknifikazioko arduradunak azaldu du biak behar direla: «Lehenengo, futbolean jokatu nahi duten guztiei aukera eman behar zaie, eta gero, aukera horretan, metodologia bat martxan jarri behar da kimuetatik. Ez da berdina besterik gabe entrenatzera joan edo helburu zehatzak finkatzea entrenamenduetan, eta formatuta dagoen jendea jartzea».

Tolosan garai haietan eskailera «polita» osatu zutela azpimarratu du Moyanok: «Batetik, garrantzitsua da aukera ematea, eta bestetik, aukera horretan, edozer gauzak ez du balio. Antolatutako zerbait izan behar du jokalariek pausoak eman ditzaten. Baliteke kasualitatea izatea, baliteke ere belaunaldi kontua izatea… Kasualitatea edo kausalitatea? Biak beharrezkoak dira. Talentua eta gogoa duten neskak egon behar dira, baina gero baliabide pertsonalak, espaziokoak, eta denborakoak eduki behar dituzte ondoan. Eta denak elkartzen direnean, aukera hauek sortzen dira».

Aldi berean, Caverok gogoan du goiko taldean zegoenean, eskailera horren «oso barruan» sentitzen zirela denak metodologia eta estruktura aldetik: «Giltza hori da. Neskak espazio bat izatea eroso egoteko, eta gero jendea ondo prestatuta egotea horri denbora eskaintzeko. Tolosan geroz eta jende gazteagoa zetorren lehen taldera, eta beti baloratzen zen neska bakoitzarentzat zer zen hobea: igotzea edo ez igotzea. Beraientzat motibazioa izango zen geroz eta gorago jokatzea. Tolosan badaude baliabideak inguruko herrietako jendea erakartzeko. Egia da ere jokalari onak egon behar direla, kalitatea egon behar duela, baina uste dut kasu honetan biak zeudela. Kasualitatea eta kausalitatea».

Horren harira, Moyanok azaldu du Realeko lau jokalari horiekin indibidualizazioa bilatu zela, eta ez «denentzako berdina»: «Beraiek behar zituzten estimuluak eman zitzaizkien.

Bai Nerea, bai Izarne, baita Apari eta Intza ere, urte bat helduagoekin jokatzen egon ziren. Adibidez, txapelketak zeudenean, behar zuten estimulua eskaini zitzaien, eta horrek ere lagundu dezake. Denek dute eskubidea jokatzeko, baina indibidualizazio horretan, bakoitzari behar duena eskaini behar zaio, eta hori interesgarria izan zen».

Caverok gaineratu du Tolosan zegoenean hori zela «onena». Izan ere, harentzat «polita» zen ikustea nola joaten ziren jokalariak mailakatzen: «Hauek gorago, hauek beherago, hau lehenengo taldera igo daiteke, hau ez…».

Horren harira, Moyanok azaldu du klub batzuetan jokalariek ez dutela eskailerarik: «Garrantzitsua da jokalariek ikustea klubean eskailera bat dagoela, eta lehen taldera iristeko aukera dutela. Badaude klub batzuk ez dutenak eskailera hori edo ez dutenak lehen talderik, eta momenturen batean atera egin behar dute futbolean jarraitzeko. Tolosako lehen taldeak orduko lehen maila nazionalera igotzea lortu zuenean, klubeko jokalari gazteenen erreferente bilakatu ziren. Adibidez, Donosti Cup erabiltzen genuen kohesio horretarako. Gazteenak handienekin elkartzen ziren. Gainera, umeen entrenatzaile asko ere klubeko jokalariak ziren».

Etorkizunera begira, Moyanok eta Caverok Realean jokatzen ikusi nahi dituzte Eizagirre, Sarasola, Aparicio eta Egiguren, eta nork daki, beharbada eskualdeko bosgarrena ere iritsiko da gorengo mailara. Hortxe daude Realeko harrobian Helene Arruabarrena ibartarra, Matilde Etxeberria tolosarra, Aiara Agirrezabala berastegiarra, eta Iraia Soroa lizartzarra. Laida Balerdi asteasuarra, berriz, Athleticeko bigarren taldean ari da, azkenaldian lehen taldeko dinamikan sartuta, baina, oraindik debuta egin gabe.