Ez dira erabatekoak, ez du Espainiako estatuaren jarrera eta idiosinkrasia bat-batean aldatuko, eta horren adibide da aste honetan Manadako militarrari buruz jaso dugun berria. Baina kutsu frankista soinetik kendu ezinik dabilen Espainian, Pedro Sanchezek ekin dio, bederen, bidearen zatitxo bati.
Epaitegi frankisten eta hauen epaien baliogabetzeko proposamenak badu bere mamia. Ez hainbeste pragmatikoki, agian. Baina erabaki honek atzean duen balio morala garrantzitsua da. Zapalduen duintasuna bermatzeko pausotxo bat, besterik ez, baina garrantzitsua. Horren atzetik badatoz beste hainbat neurri... Frankismoaren gorazarrea egiten duten fundazio edo elkarteen ilegalizazioa, erregimenak lapurturikoa ordaintzeko diru laguntzak... Eta batez ere lurpean diren hainbat eta hainbat gorpu ateratzeko plana.
Europako Parlamentuak ere azalpenak eskatu dizkio Espainiako gobernuari. Izan ere, Maria Servini epaile argentinarrak Espainiako hainbat delitu ikertzeko eginiko eskaera ukatu baitu Espainiako gobernuak behin eta berriz. Pentsa, ikertuetako bat Gallardon Justizia Ministro ohiaren aitaginarreba da...
Memoria historikoaren inguruko pauso hauek berandu iritsiko dira, Zapatero presidentearen garaian proposatu eta gauzatu ez zirenak dira asko. Agian ez dira nahikoa izango, eta esanda bezala, hamarkaden ondoren, kosta egingo da Espainiako estatuak bere DNAn inokulatua daraman diktaduraren arrastoa desegitea. Baina bada zerbait. Argi pixka bat, azken finean...