Elkarrizketa

«Ez da hil kanpaiak jotzeko liburu bat: esnatzeko kanpaiak jotzeko helburua dauka»

Erabiltzailearen aurpegia Arantxa Iraola 2025eko irailaren 8a

Bidegurutzearen irudia erruz erabili da urteotan euskararen egoeraz aritzean; Garikoitz Goikoetxeak eta Iñaki Iurrebasok, batera ondu duten liburuan, euskararen oraina eta geroa aztertu dituzte, dema hori gordin aurkeztuta izenburutik: 'Esnatu ala hil'.

Ondo «ulertzen» al den. Hori galdetu du Garikoitz Goikoetxea euskara teknikariak (Elduain, Gipuzkoa, 1989): hori du kezka behinenetako bat. Izan ere, Iñaki Iurrebaso soziolinguistak eta berak ondu duten Esnatu ala hil. Euskararen oraina eta geroa, diagnostiko baten argitan liburua idazteko orduan, horixe izan da helburu nagusietako bat, ulerterraza izatea. Eta lortu dute. Agerikoa da mezuak samur eta ahaltsu transmititzeko ahalegina liburuaren lerro bakoitzean. Elkar argitaletxearekin atera dute; gaur dute aurkezpena, Donostian. Goikoetxeak tarte bat hartu du liburuaz aritzeko eta esplikatzeko zergatik den beharrezkoa. «Nabarmena da: 1960ko eta 1970eko olatuak ekarri gaitu gaur arte», gogora ekarri du. «Atzetik beste olatu bat ez badator, ur hori pixkanaka atzeraka hasiko da». Datuetan agerikoa da: «Oinarrizko adierazleetan badauzkagu gelditze baten zantzuak». Aldaketa askotarikoek asaldatutako mundu «ezegonkor» honetan, «begiak irekitzeko» eta egoera soziolinguistikoa «ulertzen» laguntzeko gako batzuk eman nahi izan dituzte. Osasun arazo bat tarteko, Iurrebaso ez da izan elkarrizketan.

Lehen hitzak hemen falta den horri buruz. Izan ere, egin duzuen liburu honen helburu nagusietako bat izan da Iñaki Iurrebasok bere doktore tesian agerian utzitako hainbat ideia gizarteratzea, ezta? Lan hori mugarria izan da, erruz aipatu da esparru askotan, eta plaza zabalagoetara eramateak berebiziko garrantzia du orain.

Bai, helburu nagusia, dudarik gabe, hori da. Liburu honen helburuak bi izan dira, nagusiki. Batetik, tesi hori gaurkotzea, batez ere 2016ko datuetan oinarrituta zegoelako; 2021era ekarri dugu. Horrekin batera, beste iturri batzuekin ere osatu dugu; besteak beste, azkenaldian zeresan handia eman duen Siadecoren proiekzio demolinguistikoa ere landu dugu liburuan. Bestetik, gure helburu nagusia izan da, ia obsesionatzeraino, liburu ahalik eta irakurterrazena egitea, edozein euskaltzale estandarrek erraz ulertzeko modukoa.

Jarraitu irakurtzen Berria.eus webgunean.

Erlazionatuak

Ez diogu hau kapritxo hutsagatik: lagundu iezaguzu. Eduki hau guztia doan ikusten duzu ez dugulako irudikatzen euskarazko hitzik gabeko Tolosalderik. Atarikide, iragarle eta erakunde askoren laguntzarik gabe ezinezkoa litzateke. Zenbat eta komunitate handiagoa sortu, orduan eta sendoagoa izango da ATARIA: zurekin, zuekin. Ez utzi biharko gaur egin dezakezuna: egin zaitez Atarikide!


EGIN ATARIKIDE!