Alderdi politiko eta sindikatuetako kide zirenek, berriz, aldarrikapen feministak hauteskundeetarako programa politikoetan sartu zitzaten lortzen hasi ginen. Gure herrietan ere ildo horretatik mugitzen hasi ginen: instituzioetan sartzen (bereziki udaletan) emakume eta kontzientzia feminista indartuz. Ahalduntzen hasiak ginen.
Beste kontu bat da nola hartuak izan ginen instituzioetan, gure konpromisoaren eta egin nahi genuen lanaren aurrean. Ez guk nahi bezala. Erakunde politiko eta alderdietan maskulinitatea zen nagusi eta zenbait zeregin feminizatuagoak ikusten ziren. Nola hala lan arloak: hezkuntza, euskara eta kultura, oro har. Nolabait bigarren mailako senti arazten gintuzten oraindik. Berriro ere beste zenbait arlotan aritzeko gai ginela demostratu beharrean aurkitzen ginen. Emakumeon patua, oraindik ere.
Gure gizarte gatazkatsuan, lehen eta orain, emakumeok izan eta gara kolpatuenak. Jendartearen antolakuntza patriarkalean, gizonei eta emakumeei dagozkien rolak, identitateak, sinismenak eta baloreak oso zehaztuta daude eta horrexek eramaten gaitu bizi-baldintza eta gizarte posizio ezberdinak izatera. Lehen bezala orain ere, gizonen bizitzaren eta maskulinitate jakin bati balio handiagoa ematen zaionez, eta emakumeok pobreenak eta prekarizatuenak garenez, borrokan jarraitu behar dugu ezberdintasunak gainditzeko.
Bestalde, gatazken konponketarako espaziotan emakumeok egoteko aldarria egin dugu eta indarkeriak eragindako inpaktuen aurrean saiatu: egia, justizia eta erreparazioaren agendan. Dena dela, gurean, historikoki gatazkaren kudeaketari dagokionez, pisu edo zer esan gehiena alderdi politikoek eta instituzioek izan dute eta ez hainbeste eragile sozialek. Hori aldatu behar dugu.
Emakumeok ahalduntzen goazen heinean, bide berriak aurkitzen eta urratzen ari gara, ahalegin horregatik bortizkeri itzela pairatzen ari bagara ere. Azken urteetako feminismoaren olatu geldiezinak, bai Euskal Herrian eta baita mundu mailan ere, indarra ematen digu amesten dugun gizarte berri baten aldeko borrokan jarraitzeko. Aldaketa feminismotik helduko da edo ez da lortuko.
