Enfrentamendu militar pila izan zen Belabietan, 1873ko abenduaren 9ko batailaren aurretik eta ondoren. Hildako eta zaurituen inguruko datuak topatu dituzte, baina, baita armadak mantentzeko eskualdeko herri askotan egindako arpilatze eta lapurreten ingurukoak ere. Bortxaketak, erreketak eta bestelakoak izan ziren Belabietako batailaren eta Tolosako setioaren testuinguruan.
Ikerketa lana bukatzeko Tolosaldeko 28 herrietako udal artxibo eta udal-aktetan arakatu nahi du orain Aranzadi zientzia elkarteak.
Hona hemen orain arte topatutako dokumentuen mostra txiki bat:
1. Urkizu, Jose Antonio Arregui.
Liberalek hila, tratu txarrak eman ondoren.
2. Ibarra, Alargunsoro
Errepublikarrek Ibarrako Elizondo baserria erretzen ari zirela, baserriko aita oztopatzera joan eta jasotako kolpeengatik egun batzuk beranduago hil zen.
3. Zizurkil, hildako bederatzi karlista
Zizurkilen, Belabietako batailaren egunean baserri bat erre zuten karlista bat barruan zela.
4. Bidania, zaurituak eta hildakoak
5. Abaltzisketa, karlista bat akabatu zuten
Liberalek belarri bat moztu zioten eta Tolosara eraman, gerrako trofeoa bailitzan.
6. Elduain
Santa Kruz apaizaren soldadu taldeak jipoitutakoa.
7. Asteasu
Santa Kruz apaizaren soldadu taldeak bahitu eta erreskatea ordaindu ondoren aske utzi zuten.
8. Berastegi, emakume bat preso hartu zuten
9. Ataun, haurdun zegoelako ez zuten emakumea fusilatu
10. Zizurkil, emakume bat laidoztatua
Belabietako batailaren egunean.
Ez diogu hau kapritxo hutsagatik: lagun gaitzazu . Eduki hau guztia doan ikus dezakezu euskarazko hitzik gabeko Tolosaldea ez dugulako irudikatzen. Atarikide, iragarle eta erakunde askoren laguntzarik gabe ez litzateke posible hori. Gero eta komunitate handiagoa sortu, orduan eta sendoagoa izango da Ataria: zurekin, zuekin. Ez utzi biharko gaur egin dezakezun hori: egin zaitez Atarikide!
EGIN ATARIKIDE!