Nire ustez, Mario Benedetti izan zen gizakia (homo canibal) ere badela, eta ez zitzaion arrazoirik falta; izan ere, zentzugabekeriak egin ditugu edo egiten ari gara ingurumena hondatzeko edo gatazka giro unibertsal bat sustatzeko, eta ez dezagun esan gizateriaren desberdintasun bortitzaz, mundu desberdinez ari baikara, hala nola Hirugarren Munduaz edo Laugarren Munduaz, hau da, hiri handietako periferiez.
Ukrainakoaren ondoren, une batzuetan zalantzan jartzen dut gizona hain sapiens ote den. Gogora datorkit Yuval Noah Harari (1976) idazle israeldarraren ohar bat: «Kontuz homo sapiensekin!». Horrela al da? Itxurakeriaren, boterearen eta endiosamenduaren bidetik al goaz? Edo sor al daiteke mundu berri bat, etikoki osasuntsuagoa eta solidarioagoa? Egia da gerrako albisteek, biktimek eta suntsipen-irudiek, mundu hobe bat aztoratzen eta zailtzen dutela.
«Gogora datorkit Yuval Noah Harrai (1976) idazle israeldarraren ohar bat: 'Kontuz homo sapiensekin!' Horrela al da? Itxurakeriaren, boterearen eta endiosamenduaren bidetik al goaz?»
Zalantzarik gabe, gure aroa adineko asko eta ume gutxikoa da, familia txikietakoa, eta, aldi berean, medikuntzaren aurrerapenek bizitza-luzera sendotzen dute. Egia al da aro garaikidea aldaketarekin eta aurrerapenarekin, garapenarekin eta gainditzearekin lotuta dagoela? Zalantzak ditut. Ez naiz ezkorra, baina oraina gero eta behin-behinekoagoa egiten zait, eta ez da guztiz gogobetegarria adinekoa izateko, harrera beroaren eta parte-hartze sozialaren beharra sentitzen jarraitzen baitu. Une batzuetan uste dut gure norabide sozial eta politikoa oker doala. Energia-krisiaren eta Ukrainaren zoritxarretik ikasiko dugu ala hondamendi berriak behar ditugu?
Sentitzen dut gizona sapiens gehiago bada, bere babes solidarioa gehiago garatuko duela edo bultzatu behar duela. Hori espero dut. Mundu berri, etikoago, zuzenago eta osasuntsuago batean sinesten dut. Adinean aurrera egin ahala, zientziaren, arteen, historiaren, politikaren edo kulturaren arloetan beren onena eman zuten gizon-emakumeen zerrenda bat dagoela onartzen dut. Ulertzen dut solidarioa ez dena ez dela sapiensa. Beste gauza bat da.