«Bular bakarreko titi-zorroak egin ditzaten eskatzen dugu»

Josu Artutxa Dorronsoro 2020ko urr. 21a, 11:59

Tolosako kultur etxean hitzaldia emango du gaur, 18:00etatik aurrera; bularreko minbiziaren zenbait ideia azalduko ditu, Laura Muelas antropologoarekin batera

31 urterekin bularretako batean tumore bat detektatu, eta gerora, bularreko minbiziaren ondorio fisikoei nahiz gaixotasunaren bueltako estereotipoei aurre egiten dihardu Aintzane Artolak (Tolosa, 1985), protesirik gabe bizitzeko hautuari gogor eutsiz. Ordutik aurrera, gainera, minbizi honen genero ikuspegiaz ohartzen hasi zen. Astelehenean izan zen Bularreko Minbiziaren Aurkako Nazioarteko Eguna, eta Jabetze Eskolak toki berezia egin dio udazkeneko egitarauan.

Zer moduz zaude, prozesu gogor eta luze bat igaro eta gero?

Bularreko minbizia guztiz sendatuta dagoela esan daiteke. Datorren urtean beteko dira bost urte tumorea detektatu zidatela, eta horrela jarraituz gero, medikuaren alta jasoko dut. Alde horretatik, beraz, pozik nago. Hala ere, arazo txiki batzuk izan ditut; eskuin besoan linfoma bat dut, noizbehinka besoa puzten zait, eta hori arriskutsua izan daiteke.

Bular oso bat eta besazpiko guruina kendu zizkizuten. Nola daramazu hori?

Egia esan, normaltasun baten barruan. Duela lau urte, gertatu zitzaidanari buelta gehiago ematen nizkion, baina gaur egun, bizitza arrunta egiten dut, arropari moldaketa txiki batzuk eginda.

Kalera kanpoko protesirik gabe irtendako lehen aldietan, lotsagabe sentitzen zinela zenioen.

Lotsa guztiz galdu dudala esango nuke. Eroso sentitzen naiz; fisikoki gehiago onartu dut nire gorputza, eta ingurukoek ere onartu dute nire itxura. Lehen galdera gehiago izaten nituen: Nola irtengo naiz kalera? Zer pentsatuko dute nire itxuraz? Hala ere, gero ohartu naiz jendeari horrek ez diola axola.

Iaz, Orbainak erakutsiz, estereotipoak hautsiz izeneko hitzaldia eskaini zenuen. Nolako esperientzia izan zen?

Oso berezia, lehen aldia izan baitzen publikoki nire esperientzia kontatzen nuela. Oso eroso sentitu nintzen, eta jende ugari hurbildu zen. Beti aipatzen dut pertsona bakarrak entzunez gero, eta horrek beste bati kontatuz gero, egindakoa nahikoa iruditzen zaidala.

Zuk bizitakoaren berri eman ondoren, sentitu duzu jende gehiago hurbildu zaizula sentimenduak partekatzera edo babesa ematera?

Inguruko jende ugari joan zen hitzaldira, eta askok esan zidaten ez zutela uste modu horretan pentsatzen nuenik; nirekiko zuten aurreiritzia hautsi zen. Gaixotasun honek lazo arrosa polit horren itxura du, baina gizartean, oro har, ezjakintasuna handia da. Hori dela eta, ate berri bat ireki zait. Inguruan, agian, ez duzu minbizi hau bizi duen inor, edo honi buruz zerbait pentsatzen duen inor; horregatik, orain ere, entzun nahi duen orori nire kasua kontatzeko prest nago.

Gaur, saio berri bat duzu, eta berriro, kultur etxean.

Esperientzia pertsonaletik harago doan kontakizuna izango da, zerbait orokorragoa. Orain, minbizia atzeman zidatenetik ia bost urte igaro direnean, urrunagoko ikuspegi batetik begiratzen dut guztia. Gainera, sare sozialen bitartez, protesirik gabe bizitzea erabaki duten emakume gehiago daudela ohartu naiz, eta indar handia hartzen ari den mugimendu baten berri izan dut, gutako asko bular bakarreko titi-zorroaren bila gabiltzalako.

Zertan datza mugimenduak?

Iaz, Teta y teta taldeak crowdfunding bidez sortu zuen ideia, eta aurrera atera da. Estatu mailako mugimendua da, eta norbanako, elkarte nahiz eragile ugari gaude proiektu horren atzean. Operatu gaituzten emakumeontzako egiten zituzten titi-zorroak poltsikodunak izaten ziren beti, protesi bat sartzeko; orain, aldiz, bular bakarrekoak egin ditzaten eskatzen dugu. Nire kasuan, titi-zorro baten zain nago. Egunerokotasunerako oso garestia da, baina orain abiatu dugun kanpaina baten bitartez, enpresa handiak gure beharretara egokitzera anima daitezen nahi dugu. Gainera, badira zenbait etxe konpromiso hori hartuko dutela baieztatu dutenak. Partxe baten modukoa izaten ari da niretzat.

Gaurko hitzaldian, gainera, ez zara bakarrik ariko.

Ez. Bigarren zatian Laura Muelasek parte hartuko du. Antropologoa da, eta bularreko minbizia izan dugun emakumeok jasotzen dugun tratuaren inguruko ikerketa bat egin du. Gizonezkoen %1 da minbizi hau izaten duena, eta beraz, iruditzen zait emakumeoi ezberdin tratatzen gaituztela. Horri buruz ariko da, hori bai, gaztelaniaz. Ni ere deseatzen nago bera entzuteko.

Lehendik ezagutzen zenuten elkar?

Ez. Antolatzaileei aipatu nien asko lagundu ninduela Cicatrices invisibles liburuak; hain justu, bertan parte hartzen du Laurak. Hortaz, oso pozik nago, nire bizitzan mugarri izan den elementu baliagarri bateko partaide batekin egongo naizelako.

Askok diote, minbizia pasa ondoren, bizitza benetan bizitzen hasten direla.

Bizitzako kit-kat txiki bat izan da, baina, azkenean, bizitzak aurrera jarraitzen du. Nire kasuan, berriro ere minbizia igaro aurreko ziklo berean sartuta nago. Beti pizten zait argi txiki bat, kontu handiz ibiltzera behartzen nauena, baina oro har, lehen nuen eguneroko ohiko martxa berreskuratzen ari naiz.

Ez diogu hau kapritxo hutsagatik: lagun gaitzazu . Eduki hau guztia doan ikus dezakezu euskarazko hitzik gabeko Tolosaldea ez dugulako irudikatzen. Atarikide, iragarle eta erakunde askoren laguntzarik gabe ez litzateke posible hori. Gero eta komunitate handiagoa sortu, orduan eta sendoagoa izango da Ataria: zurekin, zuekin. Ez utzi biharko gaur egin dezakezun hori: egin zaitez Atarikide!


EGIN ATARIKIDE!