Darwin-en eboluzioaren teoria eta selekzio naturala bizi-bizian imajinatzen dut, errukirik gabe ahula edo gaixoa ito arte estutuz, alperra eta bakartia miseriara kondenatuz, arroa eta itxurazalea ridikuluan jarriz.
Garai gogorrak benetan, baina hala eta guztiz egunero jan beharrak, naturaren gordintasunetik babestu beharrak, eta odolekoak aurrera atera beharrak, ematen dio nonbait gizakiari indar neurri-ezina. Eta aurrera atera ziren, mendiari minerala kenduz, basoari egurra eta lurrari janaria.
Haitzulotik ateratako zilarra hasieran, eta burdina, beruna eta zinka ondoren, izan dira ia gaur arte irekita mantentzearen arrazoia. Adituen esanetan, 400 gizon 200 urtez lanean arituta ere, bukatuko ez litzatekeen meazulo ikaragarria dugu Arditurrikoa.
Gaur egun, kotxea hartu eta bertara erraz asko joan daiteke edonor; igande honetan bagoaz Adunako 70 lagunetik gora meatzea ezagutzea gure kalefakziodun kotxez, argazki kamara automatiko eta whatsapp-dun mugikorra hartuta. Gauzak asko aldatu dira, dudarik gabe, baina pentsatzen dut, muinean, lehengoak garela, eta garai batean gure arbasoak nozitu eta ikasitakoa geneetan daramagula.
Ea egun polit bat pasatzen dugun, eta iluntasunaren laguntzarekin, garai bateko aztarnak ikusiz, aspaldi lokartuta ditugun instintuak pizten zaizkigun.