Gerra beti da akatsa, non garaileak eta garaituak garaitzen diren. Gerrak beti dira gizateriaren porrota. Are gehiago, gerrek hainbeste liluratzen gaituzte, presapiens edo okerragoa egiten gaituztela. Gai ekonomiko-sozialak eta politikoak armekin bakarrik erabaki daitezkeenean, horrek esan nahi du giza elkarrizketak porrot egin duela eta pertsonen duintasuna zalantzan jartzen dela.
Gerra batean, informazioaren egiazkotasunak propagandari ematen dio lekua, eta propagandak, kasu honetan, errealitatea desitxuratzen du, informazioa igortzen duen bandoaren komenientzien arabera. Hori ikusten ari gara Errusiak Ukrainan izan zuen jarduera makabroan, eta hala jasan genuen Euskadin, Gernikan eta Durangon nazien, Italiako faxisten eta frankisten bonbardaketekin.
Gerra ororen berezko izualdiari oraindik ohar negatibo hau gehitu behar zaio: borrokaren bi aldeetan benetan gertatzen denaren gaineko zentsura zorrotza, biktimen eta haien senideen larritasuna areagotzen duena.
«Gai ekonomiko-sozialak eta politikoak armekin bakarrik erabaki daitezkeenean, horrek esan nahi du giza elkarrizketak porrot egin duela eta pertsonen duintasuna zalantzan jartzen dela»
Ukrainakoa oraindik ere sarraskia dela uste dut. Ez naiz batere originala esaten dudanean ezkorra naizela gatazka belikoak hartzen dituen arrastoengatik. Oraindik gogoan dut Leon Tolstoi errusiar eleberrigile handiaren lan hura (Gerra eta Bakea, 1867). Badakigu hitz apalak bakearen mezulariak direla, eta harroak gerraren mezulariak. Eta egia da, umiltasuna, egia esan, bakean bizi baita; harrotasuna, ordea, liskar eta gerra hizkuntza da. Bakea eta gerra: bi hitz erabat kontrajarriak, justizia eta injustizia bezala.
Gerra elkarrizketa politikoa apurtzen denean hasten da eta, hitzak erabili beharrean, armak jaurtitzen dira. Gerra, beraz, erabateko giza porrota da: adimenak irabazi beharrean indar gordinak irabazten du, arrazoimena nagusitu beharrean indarkeria nagusitzen da. Gerra nuklearraren izugarrikeriak kezkatzen nau. Errusian eta munduko herrialde batzuetan gordetako potentzia nuklearra hain da handia, ezen, gaur egun, gerra batek gizateria osoa hil bailezake ordu gutxi batzuetan. Jabetu gaitezen horretaz, eta ekin diezaiogun bakearen bideari, justizian eta egian oinarritutako bake sendoari.