Azken urteetako programetan euskara izan da protagonista. Ekitaldiak, azalpenak eta jardueren deskribapenak lehenik eta behin euskaraz izaten ziren —orri bat egun bakoitzeko— eta ondoren, liburuxkaren amaieran, itzulpena zuen orri bat izaten zen letra txikiagoan. Alegiako nortasunaren isla zen hori: herri euskaldun baten adierazpen normala, naturala eta duina.
Aurten, aldiz, nabarmen sumatzen da hizkuntza bien arteko 'parekatze' moduko bat, baina benetan parekotasun faltsu baten aurrean gaude. Bi hizkuntzak maila berean jartzen saiatu direla dirudien arren, euskarak galdu egin du bere tokia: lehenengo izatetik, bigarren izatera pasatu da. Hizkuntza politiken ikuspegitik, halako aldaketek ondorio sakonak dituzte gure komunitatearentzat. Oharkabean pasatzen dira batzuetan, baina gure hizkuntza-ohituretan eta gazteen erreferentzietan eragiten dute.
Irmoki salatu behar da urtetan Alegian euskararen alde egindako lanaren ondorioz lortu dugun presentzia instituzional eta soziala arriskuan jartzen duen edozein erabaki. Alegia herri euskalduna da, eta festak —gure izatearen isla direnez— euskaraz bizitzeko eta ospatzeko espazio izan behar dute.
Are eta kezkagarriagoa da hau UEMAko kide den udalerri batean gertatzea. Udalerri Euskaldunen Mankomunitateko partaide izateak konpromiso argi bat eskatzen du: euskara lehenestea eta normalizazioa modu aktiboan bultzatzea. Aurtengo programak, ordea, norabide horretatik urruntzen ari garela iradokitzen du.
Horregatik, publikoki eskatzen dut euskara berriro nagusi izan dadila datozen urteetako festetako programetan , eta ez dezagula utzi gure hizkuntza poliki-poliki bigarren mailan.
Mikel Balerdi, Alegia