Niri, orain, Europako beste erakunde bati buruzko ekarpen bat egitea interesatzen zait, Europar Batasuneko Justizia Auzitegiari buruzkoa —EBJA— maiz ematen baititu Espainiari buruzko epaiak, bere funtsezko zereginari aurre eginez; hau da, barne-araudia EBko araudira egokitzeari buruz. Hala, EBko legeria estatu kide bakoitzean modu berean interpretatzen eta aplikatzen dela eta Europako herrialdeek eta erakundeek legeria hori betetzen dutela bermatzeko funtzioa betetzen du.
«EBJAk epai ugari eman ditu lan eta gizarte segurantzaren arloan, beste arlo batzuetan ez ezik —hipoteka-klausulen gaia ere gogoan izan—»
EBJAk epai ugari eman ditu lan eta gizarte segurantzaren arloan, beste arlo batzuetan ez ezik —hipoteka-klausulen gaia ere gogoan izan—. Adibide bakar gisa aipatuko dut 2022ko otsailaren 24ko epaia, non zehaztu zen Espainiako araudia, etxeko langileak langabezia-prestazioetatik kanpo uzten zituena, EBren zuzenbidearen aurkakoa zela, eta, hala, nabarmen baino nabarmenago ziren diskriminazio eta bidegabekeria historikoak deuseztatu zituen.
Une honetan, zalantzarik gabe, Espainiako auzitegiek, administrazio publiko guztiek eta herritar askok esku artean dituzten gaia lan-kontratu publiko irregularrari edota iruzurrezkoari eman behar zaion kalifikazioa da.
2016ko irailaren 14ean, EBJAk eman zuen lehen epaia gai honi buruz. Ordutik hona hainbat epai garrantzitsu batzuk eman ditu 2024ko otsailaren 22ra arte. Azken horretan ebatzi du mugagabe ez-finko gisa kalifikatzea ez dela erantzun egokia gehiegikeriari aurre egiteko. Hedabide askotan izenburu ikusgarriak irakurri ditugu: horietako askotan esaten da EBJAk behartzen duela kasu horietan finkotasuna adieraztera iruzurrezko lan-harremana edo hiru urtetik gorako iraupena duten lan-harremanak.
Epai hori ez dago garbi eta Auzitegi Goreneko Gizarte Arloko Salak berak judizio aurreko gai bat aurkeztu dio Luxenburgoko Auzitegiari. Argi eta garbi galdetu du ea, labur esanda, EBko araudiaren aurkakoa den berdintasun, merezimendu, gaitasun eta diskriminaziorik ezaren printzipioak defendatzen dituen Espainiako jurisprudentzia.
Horrela, EBJAren zain gaude berriro ere. Ez da, inola ere, konpontzeko kontu erraza, ez juridikoa —hau da, politikoki—, ezta sozialki ere, eta, beraz, Europak berriro esaten diguna bete beharko dugu. Gure administrazio publikoak —udalak barne— horren zain daude. Eta herritar asko ere bai.