Joan den uztailaren 23an, ehunka mila langilek, gaztek, emakumek, LGTB kolektiboko pertsonek eta abarrek hautestontzietan PPren eta Voxen Gobernu baten mehatxua saihestu genuen, elementu horiek osatutako Gobernu bat langileentzako, gazteentzako eta gizarteko sektore behartsuenentzako amesgaiztoa izango zela ondo baino hobeto baitakigu.
Zoritxarrez, PSOE-Sumar ez da gehiengoaren bizi-baldintzak hobetzen ari, ezta gutxiagorik ere.
Izan ere, hainbat ataletan, aurrera egin beharrean, atzerakada nabarmena jasaten ari gara. Besteak beste, eskubide demokratikoekiko gero eta sakonagoak diren eraso etengabeak nabarmendu dira.
Gero eta ugariagoak dira “Estatuko Segurtasun Indarren” ohiko sarekada arrazisten edo karga polizial basatien irudiak. Izan ere, azken asteotan Poliziaren eta Estatuko aparatuak errepresioa gogortzeari ekin diola ikusi dugu. Adibideak asko eta oso lotsagarriak dira.
Ertzaintza eta Polizia-kidegoen eskuin muturrerantzko joera
Euskal Herria eta Ertzaintza poliziaren presioa areagotzearen eta indar errepresiboen eskuinera biratzearen erdigunea dira.
ETAren amaieratik 12 urte baino gehiago igaro direnean, EAE da polizia gehien dituen Europako lurraldea: 1.000 biztanleko 6,9 polizia, batez beste, Estatuko gainerako lurraldeak baino askoz gehiago. Eta urtez urte, Ertzaina kopuruak gora egiten jarraitzen du. EAJ-PSEren Gobernuak Osakidetza edo Eskola Publikoa ahultzen dituen bitartean, Polizia autonomikoari zuzendutako gastu publikoa 5.000 milioi eurokoa izan da 2018 eta 2024 bitartean.
Bestalde, eskuin muturrarekin lotura handiena duten polizia-sindikatuak gero eta indar handiagoa hartzen ari dira euskal poliziaren baitan. Oso adibide grafikoa da Euspel sindikatuak gora egin duela eta gero eta gehiago hurbiltzen ari dela Ertzainas en Lucha elkartera, gorputzeko sektore eskuindarrei lotuta dagoena eta aldarrikapen nagusietako bat Ertzaintzak "irmotasun eta askatasun" handiagoz jardun ahal izatea. Badakigu horrek zer esan nahi duen: gertatzen ari diren mobilizazioak are gogorrago erreprimitu ahal izatea. Ez da kasualitatea Ertzainas en Lucha Polizia Nazionaleko eta Guardia Zibileko sindikatu ultraeskuindarrekin (Jusapol eta Jucil) harremanetan eta lankidetzan aritzea.
Martxoaren 3an eraildako pertsonen omenezko manifestazioa lehertzen saiatu zen Ertzaintza, infiltratutako probokatzaile polizialak barne, eta hori ohiko joera bihurtzen ari da. Hori gutxi balitz, Josu Erkoreka EAJko Segurtasun sailburuak, infiltrazio horiei buruz galdetu ziotenean, barre algara erabili zuen erantzun gisa, ezin da izan zinikoagoa.
Bilbon ere jarduera arrazistak ohikoak dira, Bizkaiko SOS Arrazakeriak salatu duen bezala. Duela aste batzuk, polizia-dispositibo guztiz neurrigabe batek Kale Nagusiko mantero-talde baten aurka egin zuen, eta horietako lau identifikatu zituen, borrak, txakur-unitatea eta infiltratuak erabiliz, egun betean, ehunka pertsonaren begien aurrean. LAB sindikatuak ohar batean adierazi duenez, "arduradun politikoek, kasu honetan EAJk gobernatzen dituen erakundeek, antolatutako, legitimatutako eta babestutako jarduerak dira".
Bi hilabete lehenago, Tolosako inauterietan, Ertzaintzak gomazko pilotak erabili zituen kaleko istilu bat geldiarazteko, herria familiaz, umez eta gaztez beteta zegoela. 16 urteko gazte bat larri zauritu zuen begi batean. EHUko ikasleek ere jasan dituzte beren gorputzetan borradun eta plakadun probokatzaile horien ekintzak, Mugimendu Sozialistak antolatutako Herri Unibertsitatea eztabaida politikorako jardunaldien barruan deitu zuten eserialdian Ertzaintzak bortizki kargatu zuen ikasleen aurka.
Baina errepresioaren gogortze hori are urrunago iritsi da. Otsailaren hasieran, gazte bat hil zen Astigarragan. Erizain batek kalean artatu ondoren, Ertzaintzak eraman egin zuen anbulantzia iritsi baino lehen. 40 minutu geroago hilda zegoen. Bere neska-lagunaren hitzak, GARAn jasoak, ikaragarriak dira, baina gertatutakoaren oso argigarriak: "Ertzainak etorri izan ez balira eta anbulantziara eraman izan balute, Astigarragako udaltzainek nahi zuten bezala, Enekok bizirik jarraituko luke gaur".
Horrelako gertakariek Estatu terrorismoaren garairik gogorrena gogorarazten dute, garai horretan, "demokrazia" betean, Euskal Herriko ezker antikapitalistari lotuta egoteak bizitza kosta ziezazukeen.
Joan den apirilaren 21ean jeltzaleek porrot egin bazuten ere, PSEk Pradales lehendakariari emandako aldeko botoak EAJ-PSE koalizioaren legegintzaldi berri bat erraztu du. Beste 4 urtez EAJren gobernua zeina langile eta gazte borroken gorakadaren ondorioz estu eta larri ibiliko da, gatazka sozial oso zabal bati aurre egin behar baitio. EAJ-PSEk osatutako Eusko Jaurlaritzak espero duen mobilizazio ugariei aurre egiteko Ertzaintza era basatian erabiltzea dute helburu.
Arrazakeria: polizia-aparatuaren sakonean errotutako gaitz izugarri larria
Baina ez ditugu Euskal Herrian soilik poliziaren basakeriak ikusi. Madrilen ere, duela aste gutxi, polizia nazionaleko bikote batek pertsona arrazializatu bat detenitu zuen Madrilgo Lavapiés auzoan, burua belaunaz zapaldu ziotelarik immobilizatzeko. Estatu Batuetan gertatutako George Floyden hilketa arrazistaren oso antzeko eszena.
Ez da jarduera horiek jasan behar ditugun lehen aldia, horietako asko ezkerreko gobernuenpean gertatu baitira. 2018an, Mame Mbaye saltzaile ibiltaria ere hil zen bihotzekoak jota Lavapiesen polizia-jazarpen batean. Handik egun batzuetara, Mbayeren eriotzaren ondoren, Mas Madrideko garaiko alkate Manuela Carmenak "zuzentzat" jo zuen Lavapiesen egindako udal-kudeaketa.
Herri-izaerako beste erakunde batzuk ere ez dira kriminalizatuak eta jazarriak izatetik libratu. Joan den abenduan, Espainiako Poliziak Futuro Vegetal erakunde ekologistako bi kide atxilotu zituen, erakunde kriminala osatzea egotzita.
Salaketa horiek gogora ekartzen dute Frantziako Barne ministroak Soulèvements de la Terre kolektiboko aktibistei ekoterroristatzat jo izana, 2023ko ekainean legez kanpo utziz.
Jarduera horien guztien azken arduraduna den Marlaska ministroaren dimisioa eskatzen dugu, bai eta Gobernuko ordezkariena eta salatutako tortura eta errepresio kasu guztietan inplikatutako polizia-agintariena ere.
Eskuin muturra Estatuaren aparatuaren agintean
Trantsizioan, ez Poliziatik, ez Epailetzatik, ez Armadatik, ez zituzten faxistak kanporatu. Izan ere, frankismoak oposizio politikoaren aurka erabili zituen prozedura asko "demokraziak" erabili zituen Euskal Herriaren aurkako gerra zikinean. Sozialdemokraziaren ondoz ondoko gobernuek ez dute urrats bakar bat ere egin elementu erreakzionarioak aparatu judizial, polizial eta militarretik botatzeko, kasu askotan eskuin muturreko erakundeei argi eta garbi lotuta dauden arren.
Pedro Sanchezen Gobernuak, faxistez trufatutako Estatuaren aparatu horri aurre egin beharrean, langileon eta gazteon mobilizazioak gogor zapaltzeko erabiltzen du. Cadizeko badiako langileen azken matxinada lanpostuen defentsan eta gazteentzako etorkizun duin baten alde horren adibide garbia dugu.
Horrela, eskuin muturraren Mamua uxatu beharrean, bere garaipenerako bidea prestatzen du. Indar errepresiboak eskuin muturrerantz polarizatzeak erraztuko du PP-Vox Gobernu hipotetiko batek elementu horiek mobilizatzea eta erabiltzea mobilizazioak gogorrago erreprimitzeko.
Egungo PSOE-Sumar Gobernuak, aurreko PSOE-UP Gobernuak egin zuen bezala, eskubide demokratikoak defendatzeaz eta indartzeaz hitz egiten duen bitartean, bere ekintzekin errepresioa areagotu eta sakontzen du. Esperientziak erakutsi du borrokarekin besterik ez dugula lortuko Mozal Legea behin betiko indargabetzea eta jasaten ari garen errepresio maila geldiaraztea.