Geldialdia iragarri zuen orain bost urte, goranzko bidea gelditu egin zela. Baieztatu egin dute orain. Euskara gutxiago entzun dute kaleko erabileraren azken neurketan. Zazpigarren neurketa da, eta eboluzioak joera hau erakusten du: batetik, igoera, 1989tik 2006ra bitartean, baina 2001etik aurrera mantsotze zantzuak agertu ziren; bestetik, 2006tik aurrera, jaitsiera. Euskal Herria osorik hartuta, 1997ko portzentajearen azpitik dago oraingo erabilera: %12,6 da. Egiturazko jaitsiera da: adin talde guztietan jaitsi da, euskarak pisu handiena daukan gune soziolinguistikoetan, eta herrialde nagusietan. Gipuzkoan dute erabilera indizerik handiena, baina, lehenbiziko aldiz, jaitsi egin da han ere.
Soziolinguistika Klusterrak egiten du Hizkuntzen Erabileraren Kale Neurketa, bost urtean behin. Zazpigarrena da oraingoa, 2016an egindako behaketarena. Kaleko erabilera neurtzen dute, behatzaileen bidez; ez da inkesta bat, une eta leku jakin batzuetako behaketekin osatutako neurketa baizik. Atzo aurkeztu zituzten emaitzak.
Joan den astean kaleratu zuten Euskal Herriko inkesta soziolinguistikoa, eta han agertutako ondorio batzuk sumatzen dira kale erabileraren neurketan ere. Adibidez, adin aldetik, gazteek dutela gidaritza: zenbat eta gazteago, euskararen erabilera handiagoa. Umeek dute erabilera handiena, 2-14 urtekoek (%18,3); gero datoz 15-24 urtekoak (%12,3), 25-64 urtekoak (%11,5), eta 65 edo gehiagokoak (%8,1). Umeek dute erabilera indizerik handiena, eta, areago, haien presentzia erabakigarria da gainerako adin taldeetakoek euskaraz gehiago egin dezaten. Nagusiak soilik daudenean, ez da %9ra iristen erabilera, baina haurrekin, %19 aritzen dira euskaraz —umeak ere beren artean baino gehiago jarduten dira helduekin—.
Araba eta Nafarroa gora
Hau diote datu orokorrek: herritarren %12,6 jarduten dira euskaraz kalean; gaztelaniaz edo frantsesez egiten dute %84,6k; eta %2,7 beste hizkuntza batzuetan aritzen dira.
Oraingo argazkia da hori. Aldatu egin da urteotan. Batetik, adin talde bakoitzaren lekua. Hasierako neurketetatik umeek izan dute erabilera handiena, orain bezala. Beste adin talde batzuetan aldatu dira gauzak: lehen neurketetan, umeen ondoren adinekoek zuten erabilerarik handiena, eta gazteek txikiena; orain, gazteak daude umeen ostean, eta adinekoak, azkena —Bizkaian eta Ipar Euskal Herrian, helduek egiten dute gazteek baino gehiago—. Bestetik, baina, joera bera dute talde guztiek: jaitsi egin da erabilera, batez ere 2006tik —adinekoetan lehendik ere jaitsi da, ezagutza bezala—.
Jarraitu irakurtzen Berria egunkarian.