HITZEZ HITZ

Euskara eta edadekoak

Erabiltzailearen aurpegia Garikoitz Goikoetxea 2020ko mar. 1a, 19:58

Belaunaldi ahaztua izaten dira maiz, eta halatsu hizkuntza politiketan ere. Haurren erabilerak sortzen du kezka, eskolaren hutsuneek, gurasoen hizkuntza ohiturek, euskararen etorkizunak. Baina inork gutxik hitz egiten du adinekoei buruz. 

Edadeko euskaldunei buruz: hamarkadetan jasan zuten zapalkuntzari buruz, barnean dituzten zauriei buruz. Eta edadeko erdaldunei buruz: euskara ikasteko inork baino egokiera txikiagoa izan dutenei buruz. Ez dira hartzen jende talde funtsezko modura. Baina ez da ahaztekoa haien eragin soziala, eta justiziazkoa da belaunaldi hori ere kontuan hartzea.

Tolosaldean 7.000 herritar inguru ez dira gai euskara ulertzeko ere —biztanleen %16—, eta multzo horretan jende heldua da nagusi: bostetik bik 60 urte baino gehiago dituzte. Askoren etxean, hautsi egin zen euskararen transmisioaren katea; beste asko ez ziren Euskal Herrian jaio, eta bizimodu hobearen bila iritsi ziren. Seme-alaba euskaldunak dituzte askok, edo euskara ulertu behintzat egiten dutenak; ia denek, biloba euskaldunak. Hautsitako haria bezala geratu dira, jostura egin ezinda. Eta horrek eragin handia du, haiengan ez ezik, inguruan: bilobak zaintzen dituzten aitona-amonak dira, familiako otorduak prestatzen dituztenak, sendi askotan eusle rola daukatenak.

Euskaltegietan gutxiengo nabarmena dira 60 urtetik gorako ikasleak. Ez da harritzekoa: ez da haientzat egokitutako eremua. Ez dute titulurik behar —nahiz eta euskaltegietako matrikularen doakotasuna horrekin lotu duten erakundeek—: belarriak behar dituzte, ulermena gutxienez, eta ahoa, komunikazio gaitasun ahalik eta handiena. Eta begiak, baita euskaraz hitz egiteko gai direnek ere: euskaraz irakurtzeko gaitasuna, euskal hedabideak eta argitalpenak irakurri ahal izatea ez dadin izan adin batetik beherako herritarren pribilegioa.

Badago lantzeko eremu bat. Gero eta jende multzo antolatuagoa da adinekoena, eta funtsezkoa da hizkuntzaren ardatza mugimendu horretan ere txertatzea: elkarteetako ikastaro eskaintzan sartzea euskara ikasteko aukera, asteroko ibilaldiak eta aisialdiko ekintzak baliatzea erabilera bultzatzeko, elkarteetako jardunean hizkuntza zaintzea... Erronka da euskalgintzarentzat ere: begirada zabaltzea eskatzen du, euskararen indarberritzea soilik belaunaldi berrien gain ez uztea, euskalduntzeari osotasunez heltzea. Iraganari begira, justiziazkoa da; etorkizunari begira, funtsezko inbertsioa.

Ez diogu hau kapritxo hutsagatik: lagun gaitzazu . Eduki hau guztia doan ikus dezakezu euskarazko hitzik gabeko Tolosaldea ez dugulako irudikatzen. Atarikide, iragarle eta erakunde askoren laguntzarik gabe ez litzateke posible hori. Gero eta komunitate handiagoa sortu, orduan eta sendoagoa izango da Ataria: zurekin, zuekin. Ez utzi biharko gaur egin dezakezun hori: egin zaitez Atarikide!


EGIN ATARIKIDE!