Gazte kirolzalea da Unai Arrieta (Amasa-Villabona, 2003), baina ardogintza sektoreko zale amorratua ere bada; bere gurasoak Hika upategiko arduradunak dira eta Ingenieritza Agronomoa ikasten ari da Nafarroako Unibertsitate Publikoan. Ardoaren kontsumoa jaisten ari zela ikusita, horri buelta bat ematea erabaki eta produktu berri bat ekoitzi du: Zuka.
Alkoholik gabeko ardoa ekoitzi duzu. Nondik sortu zitzaizun ideia hori?
Txikitatik ikusi dut Hika upategiaren garapena, eta beti gustatu izan zait ardoaren inguruan lanean aritzea, bai mahastietan bai eta upategian bertan ere. Orain, 22 urte ditudala, geroz eta kontzienteagoa naiz jendeak edaten duenaz, eta ardoaren kontsumoa jaisten ari dela ikusi dut. Egoera horrek kezka sortu zidan, nire gurasoek upategia dutelako, eta zerbait egitea pentsatu nuen. Horregatik erabaki nuen produktu berri bat ekoiztea: alkoholik gabeko ardoa.
Nola hasi zinen ideia garatzen?
Ni gaztea naiz, eta ez dut aukerarik ez eta dirurik ere horrelako proiektu batekin hasteko. Horregatik, lehendabizi laguntza eskatu nuen. Gurasoei proposatu nien ideia eta asko gustatu zitzaien, haiek ere merkatu honetan etorkizuna ikusten dutelako. Baina, guk ardoa egiten dakigun arren, hau beste prozesu bat da, oso desberdina da. Horregatik, gai honetan lagundu zezaketen pertsonengana jo genuen, eta pixkana lanean hasi ginen. Azken urtebetean NoLo edarietan aditua den Valladolideko (Espainia) Esther Merino ari zaigu laguntzen.
Zuka izena jarri diozu. Zer dela eta?
Ez genuen Hikarekin lotura izaterik nahi, bi enpresa desberdin direlako. Baina, Hika nire gurasoen upategia denez, keinu txiki bat egin nahi nion. Horrez gainera, euskaldunak garen aldetik, euskal kulturarekin nolabaiteko lotura izatea nahi nuen ere, eta hortik sortu zen Zuka izena.
«Presioa eta tenperaturarekin jolasten dugu alkohola lurruntzeko»
Sorta oso bat ekoitzi duzu, gainera.
Zuria, arrosa, beltza eta aparduna ekoitzi ditugu. Hika upategian dauden berdinak dira eta horiek lauak ekoiztea erabaki dugu. Azkenean, geroz eta erreferentzia gehiago izan, orduan eta merkatu zabalagora iritsiko gara. Modu horretan, jendeak ere produktu berri ugari izango digu aukeran.
Zerk desberdintzen du beste ardoetatik?
Ardo arruntetik asko nabaritzen da alkohola galdu duela, alkoholak oinarria ematen baitio ardoari. Alkoholari esker, zaporeak eta aromak asko mantentzen dira, baina hori kentzen diogunean, zapore eta aroma asko joan egiten dira. Alkoholik gabeko beste ardoekin alderatuta, gure eskoizpen-prozesua oso geldoa eta xamurra da. Alegia, alkohola kentzeko, normalean, lurrundu egiten da, eta lurruntzeko berotu egin behar da. Baina, ardoa eta beroa ez dira oso bateragarriak, beroak ardoa puskatu egiten baitu. Horregatik, guk oso xamur egiten dugu guztia. Presioarekin eta tenperaturarekin jolasten dugu alkohola lurruntzeko orduan, ahalik eta gutxien gal ditzan aroma eta zaporea. Prozesua nahiko motela da, baina kalitate handiko ardoa lortzen dugu.
«Hasieran ekoitzi ditugun botilek % 1,8ko alkohola dute»
Hala ere, oraindik ez dugu lortu ardoa nahi dugun kalitatean egotea, eta horregatik, hasieran ekoitzi ditugun botilek % 1,8ko alkohola dute. Arrosa, beltza eta apardunaren artean alde handia dago. Esaterako, beltzak alkohol gehiago du eta arrosak eta apardunak alkohol kopuru gutxiago eskatzen dute. Hala ere, ikasten joango gara, azpiproduktuak erabiliz, eta ea hemendik etorkizunera % 0,0a lortzen dugun.
Eta zaporeari eta aromari dagokionez?
Beste ardoekin alderatuta, aroma da falta zaiguna. Aromak oso lurrunkorrak dira, hau da, berotzen ditugunean lurrundu egiten dira. Hala ere, hori ahalik eta gehien mantentzen saiatzen gara. Zaporeari dagokionez, berriz, garraztasun puntu bat dute eta oso freskoak dira. Ardo arunta baino freskoagoak dira. Adibidez, txakolina edaten duzunean, belar edota mahasti usaina etortzen zaizu burura. Arrosan berdina gertatzen da, eta masusta gorria bezalako zaporeak ere nabaritzen dira. Beltza da ardo beltz arruntera gehien hurbiltzen dena. Zaporeak nahiko gerturatzen dira izatez ardoak duen zaporera, baina oraindik aroma gehiago lantzea falta zaigu.
Aurkezpena egin berri duzu. Nolako harrera izan du?
Donostiako Basque Culinary Centerren egin genuen aurkezpena, eta jendeari asko gustatu zitzaion. Askok eskerrak eman dizkidate horrelako proiektu batekin hasteagatik. Izan ere, jende askok ez du ardoa edan nahi izaten alkohola duelako, eta ez dute jakiten zer edan ardoaren ordez, aukera askorik ez dagoelako. Euskal Herrira oraindik ez da iritsi merkatu hau, Espainiara oso gutxi, baina Europako hainbat lekutan uste duguna baino hedatuago dago, batez ere Europa iparraldean, baita Australian eta Zelanda Berrian ere.
Noiz merkaturatzeko asmoa duzue?
Datorren urteko lehenengo hiru hilabeteetan merkaturatzeko asmoa dugu.